Siêu âm thai nhi nói riêng cũng như siêu âm nói chung là một kỹ thuật hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của thai nhi trong tử cung, giúp bác sĩ đánh giá sự tăng trưởng và phát triển của em bé và theo dõi thai kỳ của thai phụ. Quan trọng hơn nữa giúp tầm soát và phát hiện các dị tật thai.
Các phương thức siêu âm thai
- Siêu âm qua ngã âm đạo
Với loại siêu âm thai nhi này, bác sỹ sẽ dùng đầu dò đưa vào trong âm đạo của thai phụ để phát ra sóng âm thanh và thu thập các phản xạ. Siêu âm qua đường âm đạo được sử dụng thường xuyên nhất trong thời kỳ đầu mang thai.
- Siêu âm qua thành bụng
Phương pháp siêu âm được thực hiện bằng cách di chuyển đầu dò qua bụng của thai phụ. Tùy thuộc vào tuổi thai, những bất thường kèm theo mà bác sỹ có thể dung kỹ thuật siêu âm 2D,3D,4D, Doppler màu.
Mức độ quan trọng của siêu âm thai
Siêu âm trong thời kỳ mang thai có vai trò quan trọng giúp các bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của thai nhi đồng thời phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh (nếu có).
- Trong 3 tháng đầu, siêu âm để đánh giá sự hiện diện, kích thước và vị trí của thai kỳ, xác định số lượng thai nhi và ước tính ngày dự sinh. Siêu âm cũng có thể được sử dụng để sàng lọc di truyền trong ba tháng đầu, cũng như sàng lọc các bất thường của tử cung hoặc cổ tử cung của sản phụ.
- Trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba, siêu âm tiêu chuẩn được thực hiện để đánh giá một số đặc điểm của thai kỳ, bao gồm cả giải phẫu thai nhi. Siêu âm thường được thực hiện trong khoảng từ tuần 18 đến 20 của thai kỳ.
Ba mốc siêu âm thai quan trọng
Thực tế, có nhiều bà mẹ chủ quan cho rằng siêu âm thai vào thời điểm nào cũng được. Nếu đã là dị tật thì chỉ cần qua siêu âm sẽ phát hiện ra ngay lập tức. Nhưng sự thật hoàn toàn không như các mẹ nghĩ.
Có những dạng dị tật chỉ được phát hiện qua siêu âm vào một thời điểm nhất định của thai kỳ. Ngay cả khi máy móc tốt, siêu âm đúng thời điểm mà bác sĩ chẩn đoán dị tật thiếu kinh nghiệm cũng khó có thể phát hiện được những dấu hiệu bất thường ở thai nhi.
Trường hợp siêu âm muộn, dị tật có thể trở nên nặng hơn do người mẹ không chú ý đến ăn uống, luyện tập và sinh hoạt điều độ. Khi đó tuổi thai cũng đã trễ để thực hiện đình chỉ thai nghén. Điều này sẽ gây ra cho em bé rất nhiều thiệt thòi khi chào đời.
Sau đây là 3 mốc siêu âm được coi là bắt buộc để xác định thai có phát triển bình thường hay không:
Từ 11-13 tuần 6 ngày
Đây là thời điểm duy nhất có thể đo độ mờ da gáy, nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể nguy hiểm (gây bệnh down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành,…). Nếu chỉ số này cao, bác sĩ sẽ chỉ định cho thai phụ sinh thiết gai nhau hoặc chọc ối sau tuần 16 để chẩn đoán bệnh. Bước sang tuần thứ 14, chỉ số này không chính xác và không còn giá trị nữa.
Lần siêu âm này cũng có thể phát hiện một số dị tật lớn như thai vô sọ, não thất duy nhất, hở thành bụng, thoát vị rốn … Bác sĩ cũng khuyên thai phụ nên làm thêm xét nghiệm double test , NIPS để kiểm soát các bất thường bẩm sinh của thai.
Từ 22-23 tuần
Thời điểm này đã có thể quan sát được gần như tất cả những bất thường về hình thái của thai như sứt môi, chẻ vòm, dị tật tim, tay chân khèo, bất sản thận… …giai đoạn này rất quan trọng nên các sản phụ nên đến những cơ sở chuyên về sản khoa với phương tiện máy móc hiện đại, bs siêu âm có kinh nghiệm siêu âm thai uy tín, nếu như bỏ qua giai đoạn này sẽ dễ dàng bỏ sót bất thường hoặc sẽ dẫn đến xử trí muộn nếu có bất thường nặng.
Từ 31-32 tuần
Đây là lần siêu âm tầm soát dị tật muộn trước sinh nên rất quan trọng, bà bầu không nên bỏ qua. Một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như dãn não thất, dãn bể thận, phình tĩnh mạch …có thể được phát hiện. Ngoài ra, lần siêu âm này cũng giúp nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung, vốn là nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ.Dị tật được phát hiện trong thời điểm này tuy không thể can thiệp được nhưng có thể có cách ứng phó phù hợp khi sinh như: chọn nơi sinh, phương pháp sinh và chuẩn bị cho việc chăm sóc, chữa bệnh cho trẻ kịp thời sau đó.
Ba mốc siêu âm giúp phát hiện chính xác các dị tật ở thai nhi tuy nhiên không có nghĩa bạn chỉ siêu âm ba lần trong suốt thai kỳ. Tùy vào sức khỏe của mẹ và bé mà bác sĩ có thể hẹn bạn thời gian cụ thể để siêu âm lại và làm các xét nghiệm cần thiết.
Vì sự phát triển khỏe mạnh của bé ngay khi còn trong bào thai, việc siêu âm thai vào đúng các mốc quan trọng cần được các mẹ chú ý đặc biệt. Siêu âm chính là cách duy nhất để bạn biết bé yêu cần và muốn gì. Mẹ cần nhớ kỹ lịch khám thai để siêu âm đúng lúc.
Siêu âm nhiều có tốt không?
Đây là lần siêu âm tầm soát dị tật muộn trước sinh nên rất quan trọng, bà bầu không nên bỏ qua. Một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như dãn não thất, dãn bể thận, phình tĩnh mạch …có thể được phát hiện. Ngoài ra, lần siêu âm này cũng giúp nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung, vốn là nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ.Dị tật được phát hiện trong thời điểm này tuy không thể can thiệp được nhưng có thể có cách ứng phó phù hợp khi sinh như: chọn nơi sinh, phương pháp sinh và chuẩn bị cho việc chăm sóc, chữa bệnh cho trẻ kịp thời sau đó.
Ba mốc siêu âm giúp phát hiện chính xác các dị tật ở thai nhi tuy nhiên không có nghĩa bạn chỉ siêu âm ba lần trong suốt thai kỳ. Tùy vào sức khỏe của mẹ và bé mà bác sĩ có thể hẹn bạn thời gian cụ thể để siêu âm lại và làm các xét nghiệm cần thiết.
Vì sự phát triển khỏe mạnh của bé ngay khi còn trong bào thai, việc siêu âm thai vào đúng các mốc quan trọng cần được các mẹ chú ý đặc biệt. Siêu âm chính là cách duy nhất để bạn biết bé yêu cần và muốn gì. Mẹ cần nhớ kỹ lịch khám thai để siêu âm đúng lúc.
Cần chuẩn bị gì trước khi siêu âm thai?
Trước khi siêu âm thai, mẹ bầu vẫn có thể ăn bình thường, thời điểm siêu âm trước tuần thứ 10, thai phụ cần uống nhiều nước và nhịn tiểu để bàng quang chứa đầy nước giúp hình ảnh siêu âm rõ hơn.
Khi đi siêu âm nên chọn trang phục rộng rãi, thoáng mát để quá trình siêu âm được diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.
